Ik bezocht deze week tot twee keer toe een psychiater.
Met onze zomervakantie in het vooruitzicht startte ik de werkweek met een opname in de YouTube serie ‘Bram Bakker in gesprek met…’ op ’t fraaie landgoed Leyduin in Heemstede. We hadden een geanimeerd gesprek over haptonomie, dat bij de lancering van mijn boek in het voorjaar van 2025 een vervolg krijgt. Mijn collega Camiel van Damme wist voor mij een kaartje te regelen voor de uitverkochte lezing van psychiater en trauma-expert Gabor Maté, wiens boek The Myth of Normal ik ademloos uitlas in de winter van 2022. Opgewekt vertrok ik vrijdagochtend naar opnieuw een prachtig landgoed, dit keer Antropia in Driebergen.
De inleiding van Maté, die ons voorhield dat er een relatie bestaat tussen je (fysieke en mentale) gezondheid en de wereld waarin je verkeert, voelde als thuiskomen, iedere haptonoom werkt vanuit dit principe. Zijn verhaal bracht ons later bij de vrije wil. Als de omgeving dan zo bepalend is voor ons, bestaat er dan nog wel een vrije wil? Ten dele, hield Maté ons voor. Tussen stimulus en respons, een externe gebeurtenis en jouw reactie daarop, zit een moment(je) aan tijd. Mensen, die beschikken over ‘consciousness’ en ‘awareness’ kunnen een eigen kleur geven aan gebeurtenissen. Wie wakker is en zijn zintuigen ‘aan’ heeft staan is geen speelbal van het leven. Voeg daar onbaatzuchtige liefde aan toe, zegt Maté, en de wereld wordt weer een beetje mooier.
Na de lunch ging hij verder: als kinderen een jaar of twee zijn krijgen ze een nieuwe hobby: ze leren NEE zeggen. Een hinderlijke en soms tijdrovende activiteit voor drukke ouders, die de wil van het kleintje soms meer en soms minder subtiel breken door het te disciplineren of terecht te wijzen. Het kind krijgt, onbedoeld, de boodschap dat de liefde van de ouders voorwaardelijk is en het zal uiteindelijk zijn gedrag aanpassen. Het schikt in of wordt onhandelbaar. De veroorzaakte schade is vaak groot, waarschuwt Maté ons. Wie niet kan vertrouwen op zijn eigen grenzen (omdat anderen er ongevraagd overheen gaan) wordt grenzeloos, onveilig en onzeker. Maté: ‘Alleen wie ‘nee’ kan zeggen is in staat om volmondig ‘ja’ te zeggen.’
Toen mijn dochter Charlie een jaar of twee, misschien drie was kon ze niet stoppen met haar verhalen. Onze oren floten. ‘Charlie?,’ vroeg ik haar, ‘stop je nu eventjes met praten, dan kan je je bord leegeten.’ Verontwaardigd keek ze me aan en ademde diep in. ‘Ik mag zeggen!!!,’ beet ze me toe met fonkelende ogen. Niet zij, maar ik werd stil. Wat een les kreeg ik hier en wat een bewondering had ik voor dat kleine ding, dat haar terrein als een leeuwin verdedigde. Ze gaf haar grens aan en schiep daarmee voor zichzelf en voor ons veel duidelijkheid. Zij heeft geen psychiater nodig.
De komende drie weken ben ik uit de lucht en werk ik aan m’n eigen grenzen. Al is het maar om mijn JA weer helder te krijgen.
Tot later!